به گزارش تمدن لر به نقل از ایرنا، آب و هوای مناسب و خاک مستعد و حاصلخیز سلسله لرستان باعث قابلیت بی نظیر این شهرستان در پرورش درختان گردو شده است چنانچه اگر در اواخر شهریورماه به این شهرستان خوش آب و هوا و سرسبز سفر کرده باشید، یقینا یکی از سوغاتی هایی که از این شهر مهمان نواز به ارمغان خواهید برد گردوی پوست کاغذی، باکیفیت و خوش طعم این منطقه خواهد بود.

این شهرستان شمالی لرستان استعداد بی نظیر و فوق العاده ای در به بار نشستن درختان گردو دارد بگونه ای که سرتاسر باغات منطقه کهمان، یکی از خوش آب و هواترین مناطق گردشگری این استان مملو از درختان به بار نشسته گردو است و هرساله بخش قابل توجهی از محصول گردوی لرستان در این منطقه تولید و روانه بازارهای فروش می شود.

برداشت گردوی سبز و تر و بقول اهالی منطقه " از پوست درنیامده" در شهرستان سلسله از اواخر شهریور آغاز می شود که با توجه به اینکه گردوی تر همیشه علاقه مندان خاص خود را داشته و بسیاری از افراد خوردن گردوی تر را به نوع خشک آن ترجیح می دهند، برخی از باغداران در این ایام از سال بخشی از محصول تولیدی خود را به صورت تر برای عرضه در بازار می چینند.

بساط فروش گردوهای سبز، تر و البته خوش طعم و باکیفیت در سرتاسر بازار این شهر کوچک الشتر (مرکز سلسله) برپا می شود و خریداران این محصول بخصوص در ایام تعطیل خود را به این شهر می رسانند تا هم از سایه سار و خنکای درختان گردوی تنومند و چندصدساله کهمان دمی بیاسایند و هم گردوی خوش طعم این شهرستان را به سوغات ببرند.

هرچند ناشناخته بودن گردوی پوست کاغذی و باکیفیت سلسله در بازارهای کشور، خریداری آن توسط دلالان و واسطه ها به کمترین بها و عرضه آن با نام و برند استان های همجوار در بازارهای فروش کشور از مهمترین مشکلات اغلب باغداران سلسله می باشد اما یکی از مهمترین چالش های پیش روی باغداران گردو در این منطقه، برداشت آن به شیوه سنتی، بروز اتفاقات ناگوار و صدمات جسمی است.

معمولا کار برداشت گردو در شهرستان سلسله به صورت خانوادگی انجام می گیرد و باغداران با کمک همسر، فرزندان و بعضا اقوام نزدیک خود اقدام به برداشت می نمایند که در برخی از مناطق به دلیل سر به فلک کشیده بودن درختان، افراد "گردو تکان" با مشکلات و صدمات جسمی جدی مواجه می شوند. 

برداشت سنتی و تداوم صدمات جسمی و جانی 

یکی از باغداران منطقه کهمان که سال گذشته در برداشت گردو از روی درخت افتاده و پایش از ناحیه ساق دچار شکستگی شده است می گوید: متاسفانه سالهاست که باغداران گردو با این چالش مواجه هستند و برداشت به روش سنتی باعث شده تا اغلب باغداران شهرستان برای یک بار هم شده خود یا فرزندانشان سقوط از روی درخت، صدمات جسمی و شکستگی اعضای بدن و حتی مرگ عزیزان را تجربه کرده باشند.

حمید حاتمی معتقد است تا زمانی که برداشت گردو به شیوه سنتی باشد همیشه صدمات جانی نیز هنگام برداشت گردو برای باغداران دور از انتظار نخواهد بود. 

درختان سر به فلک کشیده گردو قربانی می گیرند 

باغدار دیگری از منطقه با اشاره به تنومند بودن درختان سر به فلک کشیده گردوی این منطقه افزود: ارتفاع زیاد بسیاری از درختان گردو باعث شده که تکاندن شاخه های بالایی کار بسیار سخت و دشواری باشد و اغلب اوقات اتفاق افتاده است که فرد گردو تکان برای دسترسی به شاخه های بالاتر و تکاندن آنها تعادل خود را از دست داده، از روی درخت سقوط کرده و با شکستگی اعضای بدن و خطرات جانی شدید مواجه شده است که گاهی اوقات جبران آنها و بازگشت فرد به وضعیت عادی تقریبا غیرممکن می شود.

رضا ترکاشوند با اشاره به مرگ یکی از اهالی منطقه در سال گذشته بر اثر سقوط از درخت، بیان کرد: برخی درختان ارتفاع بسیار بالایی دارند و وقتی فرد گردو تکان از آنها سقوط می کند مرگ برای او دور از انتظار نیست اما چاره ای نیست.

وی گفت: با اینکه چندسالی است چند دستگاه گردو تکان برای کمک به باغداران وارد شهرستان شده است اما چون سطح باغات زیاد است جوابگو نیست و اهالی به شیوه برداشت سنتی اکتفا می کنند.

وی عنوان کرد: از طرفی متاسفانه فصل برداشت، بسیاری از افراد سودجو اقدام به سرقت محصول و دسترنج باغداران می کنند که به همین دلیل باغداران از ترس این سودجویان مجبور به برداشت زودهنگام و تر دسترنج خود می شوند که به دلیل اتصال محکم تر گردوها با شاخه، عملکرد دستگاه گردو تکان هم پایین می آید و بازهم باغدار مجبور است از همان شیوه سنتی برداشت استفاده کند که این امر مشکلات خاص خود را دارد. 

سقوط، حاصل ترس از سرقت

مدیر جهاد کشاورزی سلسله نیز می گوید: در حال حاضر 21 دستگاه ماشین آلات گردوتکان(شیکر) توسط بخش خصوصی وارد شهرستان شده است که با پرداخت تسهیلات مناسب، حمایت های لازم از سرمایه گذاران جهت افزایش تعداد ماشین آلات برداشت مکانیزه صورت می گیرد.

روح الله حقی منصوری گفت: باتوجه به احداث باغات گردو در مناطق گردشگری و چیدن گردوی باغات توسط افراد مختلف، گردوکاران مجبور می شوند محصول خود را زودهنگام و به صورت تر برداشت کنند که به دلیل وزن گردو، دستگاه شیکر نمی تواند برداشت را انجام دهد بنابراین به روش سنتی صورت می گیرد.

وی افزود: همچنین دستگاه های شیکر در باغاتی که زمین هموار و راه دسترسی مناسب دارند قابل استفاده است که با توجه به ناهمگونی باغات شهرستان، این امر برای باغداران میسر نیست و دوباره به روش برداشت سنتی روی می آورند.

وی همچنین عدم تشکیل تعاونی گردوکاران شهرستان را از دیگر مشکلات باغداران دانست و گفت: با تشکیل این تعاونی می توان اقدامات ارزشمندی در راستای، مکانیزه کردن، برندسازی و بازاریابی مناسب محصول باغداران صورت داد. 

مدیر جهاد کشاورزی سلسله سطح کل باغات شهرستان را سه هزار هکتار عنوان کردو افزود: بیش از 70 درصد وسعت این باغات به کشت گردو اختصاص یافته و هم اکنون یکهزار و 920 هکتار از باغات گردوی شهرستان بارور و 850 هکتار نیز غیربارور است.

حقی منصوری میانگین برداشت گردو در هر هکتار از باغات منطقه کهمان را 2 هزار و 800 تا سه هزار تن و در کشور 2 هزار و 400 تن عنوان کرد و گفت: فصل برداشت به تازگی در این شهرستان به اتمام رسیده، محصول باغات سلسله جمع آوری و در بازارهای فروش استان و کشور عرضه شده است.

وی تصریح کرد: خام‌فروشی، خرید محصول تولیدی باغداران به بهایی اندک توسط واسطه‌ها و دلالان و فروش این محصول با برند استان های همجوار باعث شده است باغداران این شهرستان نتوانند سود آنچنانی از محصول برداشت شده خود داشته باشند و برای خریداران این محصول باکیفیت در گمنامی بمانند. 

وی همچنین با اشاره به سرمای زودرس بهاره به عنوان یکی از مهمترین مشکلات باغداران گردو، گفت:  سلسله در زمستان آب و هوایی سرد و خشن دارد که همین موضوع باعث می شود به بیشتر نهال های گردو و درختان جوان خسارات جدی وارد شود بنابراین  بیمه باغات در اینگونه مواقع می تواند کمک بسیار بزرگی برای جبران بخشی از خسارات وارده باشد.