بزرگنمایی:

به گزارش تمدن لر/گزارش: ابراهیم شریفی: این سدِ کلیدی که از آن به نام سد مهم توسعه کشاورزی لرستان یاد می‌شود در حال کم و زیاد شدن مقدار تخصیص آب و حجم مخزن و غیره گرفتار شده بود.

در سال 1381 مطالعات پیش توجیهی سد معشوره با هدف صرفاً برقابی با حجم مخزن 1736 میلیون مترمکعب توسط وزارت نیرو آغاز شد.

پس از سیل ویرانگر فروردین‌ماه 1398 در لرستان در یک فرایند مطالعاتی و مشارکتی با وزارت نیرو، مجوز نهایی تخصیص آب استان در تاریخ 27 خرداد سال 1400 ابلاغ شد که بر اساس آن تخصیص سد تنگ معشوره به میزان 185 میلیون مترمکعب شامل 19 میلیون مترمکعب شرب کوهدشت و دلفان، 7 میلیون مترمکعب صنعت کوهدشت و دلفان، 74 میلیون مترمکعب کشاورزی دشت‌های پلدختر و شیراوند و 85 میلیون مترمکعب برای کشاورزی کوهدشت به همراه 300 میلیون مترمکعب حجم کنترل سیلاب ابلاغ شده است و لرستانی‌ها همچنان منتظر سرعت بخشیدن به احداث آن هستند.

کار اجرایی سد معشوره بیش از 2 دهه به طول انجامیده است

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در سفر به لرستان در خصوص معشوره با بیان اینکه یکی از چالش‌های مهم در برخی استان‌ها آب است، اظهار کرد: در کشور از سطوح ملی تا محلی با یک وحدت رویه، حکمرانی دقیق و اولویت آب آشامیدنی، صنعت و کشاورزی و سیاستگذاری درست مصرف کردن باید توجه شود.

وی اضافه کرد: باتوجه به اینکه خسارت سیل 98 در لرستان چند 10 هزار میلیارد تومان بود باید تقسیم آب و احداث سدهای درست در این خصوص صورت گیرد و سهم محیط زیست و بالادست و پایین دست داده شود.

قالیباف با بیان اینکه کار اجرایی سد معشوره بیش از 2 دهه به طول انجامیده است، گفت: با دیگر موضوعات آب در برنامه هفتم مورد توجه قرار می‌گیرد و اگر کشاورزی لرستان با حل مشکل آب شکوفا شود، گردشگری به عنوان ظرفیت بزرگ استان تحول بزرگی خواهد یافت.

وی با بیان اینکه موقعیت کشاورزی این استان را همه می‌دانند و بر آمار آن مسلط هستند، تصریح کرد: لرستان در حوزه کشاورزی، زراعت، باغبانی و گیاهان دارویی شرایط منحصربه فردی دارد، صنایعی که بتوانند این محصولات را فرآوری کند لازم هستند.

توسعه لرستان در زیرساخت آب خلاصه می‌شود

قالیباف با اشاره به اینکه مهمترین زیرساخت مورد نیاز استان آب است که اگر تأمین شود گردشگری، زیرساخت جاده و اشتغال آن محقق می‌شود، ادامه داد: توسعه لرستان در زیرساخت آب خلاصه می‌شود، آب وجود دارد اما باید به درستی کنترل شود زیرا در حال حاضر برای لرستان و پایین دست خسارت به همراه دارد که نمونه آن را در سال 98 مشاهده کردیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه اگر این سد 10 سال قبل با توجه به شروع آن از سال 1381 ساخته شده بود، هزینه چند ده هزار میلیاردی به استان‌های لرستان و خوزستان را متحمل نمی‌شدیم و به برکتی تبدیل می‌شد تا در تابستان زراعت و مردم منطقه تشنه نباشند، ادامه داد: رئیس جمهور نیز به استان لرستان سفر داشته و این سفر مصوباتی را نیز داشته است، سد معشوره یک نقطه حیاتی برای کشور است و می‌تواند پیشران اصلی اتفاقات خوب باشد.

وی با تأکید بر اینکه دولت و مجلس مصمم هستند تا در این خصوص گام جدی بردارند و با اولویت تأمین آب شرب و اولویت دوم کشاورزی و صنعت پیش برویم، عنوان کرد: مردم استان مطمئن باشند که دولت و مجلس مصمم هستند تا با یک جدول زمانبندی کار اینجا را شروع کنیم و با شیب ملایمی شتاب بگیرد.

قالیباف افزود: بر اساس صحبت‌های انجام شده امیدواریم فرازبند سد معشوره قبل از بارش‌های زمستانی انجام شود و این فرصت مناسبی است تا دولت و مجلس جدول زمان‌بندی را مشخص کنند و بر اساس آن پیشروی کنند.

با وضعی حوزه و ذخیره‌سازی آب در لرستان راهی غیر از احداث معشوره وجود ندارد

در خصوص این سد فرهاد زیویار، استاندار لرستان نیز گفت: سد معشوره برای همه دولت‌ها تبدیل به یک تکلیف شده است. با وضعی که در حوزه و ذخیره‌سازی آب در لرستان به آن دچار شده‌ایم برای وزارت نیرو مسجل است که راهی غیر از این یعنی احداث معشوره برای آن وجود ندارد.

وی تصریح کرد: در خصوص معشوره اگر رئیس‌جمهور وارد لرستان شود یا ما مورد مواخذه قرار می‌گیریم یا وزارت نیرو یا هرکس که در این زمینه تخلف کرده باشد.

استاندار لرستان با بیان اینکه وزیر نیرو برای ساخت معشوره در این راستا مصمم است، افزود: برای ساخت فراز بند سد که گفته شد تا قبل از بارندگی‌های لرستان ساخته شود 36 قلم ماشین‌آلات در محل مستقر شد.

مدیر ارشد لرستان نیازهای آبی و روان آبی در حوزه کشاورزی را یکی از ضروریات استان برشمرد و افزود: طبق گزارش سازمان برنامه‌وبودجه نیاز آب ذخیره در استان بین 4 تا 5 میلیارد مترمکعب است.

زیویار ادامه داد: این در شرایطی است که در حال حاضر آب ذخیره شده در استان تنها 200 میلیون مترمکعب است.

وی تکمیل پروژه سد معشوره را یکی از مطالبات مهم استان عنوان کرد و افزود: با تکمیل این پروژه بخش کشاورزی چند شهرستان از جمله خرم‌آباد، دلفان، کوهدشت، چگنی و رومشکان تقویت خواهند شد.

استاندار لرستان پیشرفت فیزیکی این پروژه را تاکنون 25 درصد اعلام و تصریح کرد: خوشبختانه قول مساعدت را از شیبانی گرفتیم و اگر مجلس نیز نگاه ویژه‌تری به آن داشته باشند تا پایان سال بخش مهمی از پروژه را به پیش خواهیم برد.

مطالعه و اجرای سد معشوره باید با هم اجرا شود

مهرداد ویسکرمی، نماینده مردم خرم‌آباد در مجلس شورای اسلامی نیز در خصوص اهمیت اجرای سد معشوره با اشاره به اینکه سد معشوره یا گاوشمار که یکی از مطالبات مردم است، افزود: مطالعه و اجرای سد معشوره باید با هم اجرا شود؛ در حال حاضر تجهیزات این سد افزایش داده شده و قرارگاه خاتم هم به‌عنوان پیمانکار انتخاب شده و برای امسال 460 میلیارد تومان بودجه به این پروژه اختصاص یافته است.

وی اضافه کرد: در مسیر سد معشوره روستایی در شهرستان دلفان وجود دارد که مانع این پروژه شده و باید تملک و جابجا شود تا به توان شروع به کار کرد.

ویس‌کرمی ادامه داد: برای سد معشوره 185 میلیون تخصیص آب گرفته شده و در این راستا آب سد برای شهرستان چگنی نقد و برای شهرستان کوهدشت باید 40 کیلومتر زده شود و برای شهرستان دلفان و رومشکان هم باید کار انجام شود.

سد معشوره می‌تواند اقتصاد لرستان را مبتنی بر کشاورزی متحول کند

همچنین دکتر علی محمدی‌فر، عضو کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی صنایع و معادن لرستان با تاکید فراوان بر اهمیت احداث سد معشوره گفت: سد معشوره می‌تواند اقتصاد لرستان را مبتنی بر کشاورزی متحول کند.

وی افزود: این سد عملا بر کشاورزی شهرهای کوهدشت، نورآباد، چگنی، خرم‌آباد و پلدختر اثر مستقیم دارد و حداقل 12 هزار نفر اشتغالزایی مستقیم برای شهرهای استان لرستان ایجاد می‌کند.

این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: متاسفانه بیش از دو دهه از کلنگ زنی سد معشوره می‌گذرد، سدی که طی نامه شماره 398528/46370 مصوبه هیئت وزیران را داراست و دارای کلیه توجیهات اقتصادی، فنی و زیست محیطی است.

وی یادآور شد: با وجود اهمیت و ضرورت غیرانکار سد معشوره برای لرستان، متاسفانه این سد پیشرفت فیزیکی کمی داشته و تکمیل آن حداقل به بودجه‌ای معادل 10 هزار میلیارد تومان نیاز دارد که تخصیص و جذب  آن نیازمند همت استاندار و مجمع نمایندگان لرستان است.

این کارشناس افزود: زیبنده نیست استان پر آب لرستان که سالیانه 12 میلیارد متر مکعب آب تولید می‌کند، فلاکت زده ترین استان کشور باشد و در سال زراعی مطابق آمارهای رسمی سازمان جهاد کشاورزی لرستان در شهرستان کوهدشت و رومشکان بین 80 تا 100 درصد اراضی دیم کشاورزان از بین رفته است.

عضو کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی صنایع و معادن لرستان گفت: من مطمئن هستم احداث سد سرنوشت ساز معشوره  امید را مردم لرستان هدیه خواهد داد.

محمدی‌فر گفت: اگر می‌خواهیم فقر و محرومیت و فلاکت را از چهره غمگین لرستان بزدایم باید با دولت، مجلس، متنفذین و قلم به دستان لرستان برای این مطالبه عمومی همدل و یکصدا شویم تا انشاءالله این هدف بزرگ و آرزوی دیرینه مردم لرستان محقق شود.

اعلام آمادگی بانک پاسارگاد و قرارگاه خاتم برای اجرای سد

احمدرضا دالوند، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان نیز در این خصوص به ایسنا گفت: موضوع اصلی سد معشوره وضعیت اعتباری و قراردادی آن است.

وی بیان کرد: امسال این پروژه مقداری اعتبار از محل تهاتر نفت دارد، ولی مهمترین موضوع که پیگیری می‌کنیم این است که هم وضعیت قراردادی آن مشخص شود، الان قرارداد دارد ولی تا انتهای پروژه نیست یعنی یک اعتنباری گذاشته‌اند و به صورت مقطعی کار می‌کنند.

دالوند افزود: مهم این است که پروژه را به مرحله‌ای برسانیم که مانند راه‌آهن هم وضعیت قراردادی و هم وضعیت اعتباری آن به طور کامل مشخص شود.

این معاون استاندار با بیان اینکه برای این امر دو وضعیت وجود دارد، اظهار کرد: دو مجموعه بانک پاسارگارد و قرارگاه خاتم پای کار هستند که باید یکی از آن‌ها به عنوان سرمایه‌گذار معرفی شوند و بعد بحث اعتباری آن تعیین تکلیف و یک برنامه کلی برای آن تعریف شود. باید یک برنامه زمان‌بندی شده سد داشته باشد که به نتیجه نهایی برسد.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان یادآور شد: فرازبند این سد در حال انجام است و تا پایان فرازبند باید از محل اعتبارات موجود کار انجام شود. تا این مرحله مشکلی نداریم ولی مهمترین موضوع تعیین و تکلیف تا انتهای پروژه است که بانک پاسارگاد و قرارگاه خاتم اعلام آمادگی کردند.

دالوند گفت: بعد از تعیین و تکلیف قرارداد نهایی به سراغ تأمین اعتبار از محل تهاتر نفت می‌رویم تا پروژه صاحب یک پیمانکار با اعتبار پیش بینی شده شود.

وی افزود: این سد با بقیه سدها فرق می‌کند چون چند موضوع دارد، برق آبی است دوم اینکه زمین‌های کشاورزی را آبی می‌کند و سوم برای محل ذخیره سازی آب نیز پیش‌بینی می‌شود. کمتر سدی داریم که این سه ویژگی را داشته باشد، هم سد کشاورزی، هم آب شرب و هم تولید برق داشته باشد.

این مسئول با بیان اینکه 10 هزار میلیارد تومان اعتبار یک پیش‌بینی بوده که برای تکمیل سد معشوره نیاز است، بیان کرد: پنج شهرستان کوهدشت، پلدختر، چگنی، سلسله و دلفان از این سد بهره می‌برند و آب آشامیدنی سلسله و دلفان از محل همین سد تأمین می‌شود.

به گزارش ایسنا، توسعه صنعت کشاورزی برای لرستان و کشور بسیار مهم بوده اما تأمین منابع و داشتن آب مهم‌تر از آن است و درجایی که زنگ خطر کمبود آب و هدر رفت بی‌رویه آن به صدا درآمده است، احداث سد معشوره می‌تواند نقش سرنوشت‌سازی را برای مردم و اقتصاد خانوارهای هم استانی ایفا کند.

    گزارش: ابراهیم شریفی/ ایسنا/لرستان