بزرگنمایی:
یادداشت : مهدی زکی پور/ پایگاه خبری تمدن لر-در دهه40 و آغاز نهضت روحانیون مبارز با کمک نسل جوان آن روز که تازه وارد میدان مبارزه شده بودند، تلاش چشمگیری برای به ثمر نشستن نهضت انجام دادند.
این سالها را باید سالهای انتقال رسالت نیروهای مذهبی لرستان از نسل گذشته به نسل زمان خود دانست، آیتالله کمالوند و آقا سیدعیسی جزایری نقش رهبری نیروهای مذهبی خرمآباد را بر عهده داشتند.
در واقع تا پایان ماجرای 15خرداد 1342 و آزادی امام، همکاری بین علما و جوانان ادامه داشت. در بهار 1343 که آیتالله کمالوند رحلت کرد، نسل سالخورده جای خود را به جوانان پرشور و انقلابی در آن زمان داد. این نسل ویژگیهای خود را داشتند، بیشتر آنها، با واسطه و بیواسطه از شاگردان امام خمینی(ره) بودند و از نظر کمی، شمار آنان در تاریخ نیروهای مذهبی لر بیسابقه بود.
سرسختی و پایبندی به آموزهها
سرسختی و پایبندی به آموزهها، همچنین بی باکی و عدم هرگونه ملاحظه نسبت به نیروهای حاکم، چه حکومتی و چه غیرحکومتی (اشراف) از دیگر ویژگیهای نسل جوان آن زمان بود. از برجسته ترین چهرههای لرستان در حوزه علمیه قم، آیتالله سید حسن طاهری خرم آبادی بود و در حوزه کمالیه خرمآباد از آیتالله قاضی خرمآبادی و برادران شهید رحیمی میتوان نام برد.
آن زمان آیتالله طاهری خرمآبادی در سطح ملی و کشور فعالیت میکرد و آیتالله قاضی خرمآبادی و برادران شهید رحیمی در لرستان به فعالیت خود ادامه میدادند، آنچه که بیشتر از همه چیز اهمیت دارد کار گروه حوزه کمالیه در خرمآباد بود. حوزه کمالیه و نیروهای مردمی خرمآباد که در سال 1343 تا 1357 مبارزه آنها علیه طاغوت حالت علنی پیدا کرد، به کارهای زیربنایی پرداختند. یکی از کارهای زیربنایی در آن زمان، فراخوان روحانیون مبارز درون کشور بود که باید به کارکرد بسیار خوب آیتالله شهید مدنی اشاره کرد که این کار را به نحو احسن انجام دادند.
کمک به نیازمندان در زمینههای رفاهی، مالی، بهداشتی
از دیگر کارهای زیربنایی و برنامهریزی شده در دوران مبارزه، برگزاری محافل مذهبی چون جلسات قرآن و یا سخنرانیهای مؤسسه فاطمیه خرمآباد بود که در بیداری مردم نقش بسیار مؤثری داشت. تبلیغ نهضت در میان عشایر، جوانان و فرهنگیان از دیگر کارهای زیربنایی در زمان نهضت بود، کمک به نیازمندان در زمینههای رفاهی، مالی، بهداشتی و غیره به منظور جذب تودههای مردم برای مبارزه با رژیم و اثبات ناتوانی آنها برای رفع نیازمندیهای ملت از جمله فعالیتهای نیروهای انقلابی و مذهبیان بشمار میرفت.
در سال 1356 مبارزه نیروهای مردمی و مذهبی علنی شد که با مقاومت شدید حکومت رو به رو گردید و بیشتر چهرههای سرشناس مبارز دستگیر، زندانی و تبعید شدند. با این همه، اقدام رژیم نتیجه عکس از خود نشان داد، زیرا فعالیت دو دهه فعالیت تبلیغی آنها به ثمر نشسته بود و مردم به ویژه فرهنگیان مبارزه را ادامه دادند.
پاییز 1357 اوج فعالیت و مبارزه مردم و فرهنگیان خرم آباد بود
پاییز 1357 اوج فعالیت و مبارزه مردم و فرهنگیان خرم آباد بود که با حضور آنها مبارزه خونین شد، بیشتر شهدای انقلاب لرستان، دانشآموزان و فرهنگیان بودند. بتدریج دیگر بخشهای دولت دست به اعتصاب زدند و به توده مردم پیوستند. سرانجام مردم خرم آباد با تقدیم شهدای فراوان در 23 بهمن 1357، یک روز پس از پیروزی ملت ایران، طعم شیرین پیروزی نهایی را چشیدند.